Met Sophie in de kreukels

De afgelopen weken heb ik gekeken naar het programma Sophie in de kreukels. Een programma waarin Sophie Hilbrand op zoek gaat naar waarom mensen wel of niet een burnout krijgen en hoe je een burnout kunt voorkomen. Ze onderzoekt of het erfelijke bepaald is, maar ook bijvoorbeeld of opvoeding, weerbaarheid, aanleg en persoonlijkheid van invloed zijn op de ‘vatbaarheid’ voor een burnout. Veel van wat Sophie over zichzelf vertelt, herken ik, omdat ook ik jaren geleden een lange periode thuis heb gezeten. Ik was op en wat ik ook probeerde, ik kreeg mezelf heel lang niet meer op de rit.

Het contrast met de jaren daarvoor, waarin ik me energiek voelde en ik dacht dat ik de hele wereld aankon, was groot. Ik kon dan ook moeilijk verkroppen dat het me ineens allemaal niet meer lukte. Ik had alleen geen andere keuze dan me over te geven aan de tranen, de gevoelens van leegte, onmacht en angst. Ik voelde me zwak en was bang dat mensen dachten dat ik me aanstelde of dat ik gek geworden was. Maar ondanks dat, geloofde ik dat ik eruit zou komen; ik wist het zeker.

Mijn herstel duurde lang, waarvan sommige periodes heel goed waren en andere grote dieptepunten kenden. Pas na vijf jaar kon ik weer werken, met plezier bij mensen op de thee en kreeg ik weer zin om dingen te ondernemen. Langzaam ging mijn leven er weer een beetje op lijken [zoals ik wel eens gekscherend zei].

Inmiddels ben ik weer een jaar of zeven helemaal op de rit, al is mijn leven nooit meer hetzelfde geworden. Dat erkennen voelt best kwetsbaar, maar tegelijk voelt het ook heel fijn en sterk. De vader van boerleuk zei een jaar geleden eens: “Als je een burnout hebt gehad, wordt je nooit meer dezelfde.” Zijn woorden riepen weerstand bij me op. Maar toen ik in de weken die volgden over zijn woorden nadacht, realiseerde ik me dat hij gelijk had. Althans, wat betreft mijn eigen leven. Doordat tijdens mijn burnout alles letterlijk stil werd gezet, werd ik stap voor stap namelijk wie ik ten diepste was. Iemand voor wie ik eerder geen ruimte had. De vrouw die van de stilte houdt en zich gelukkig voelt als haar agenda leeg is. De vrouw die creatief en sociaal is, maar het heerlijk vindt om dagen geen mens te spreken. De vrouw, die aanwezig is op een feestje, maar energie krijgt van alleen zijn. Die graag buiten leeft en onder het genot van een gezond maaltje het hart van een ander ontmoet. De vrouw, die het geluid van haar telefoon het grootste deel van de dag uit heeft staan, omdat ze gespannen wordt van telefoontjes en berichtjes. De vrouw, die het liefst alleen maar zou schrijfven, lezen, ontdekken en leren.

Soms als ik oude vrienden ontmoet, merk ik dat ze niet goed begrijpen dat ik me zo gelukkig voel met het leven dat ik nu leid. En dat ze het makkelijker vinden om me in het hokje van ‘vroeger’ te stoppen, in plaats van te horen waar ik nu ben. Dat is niet altijd makkelijk, maar tegelijk maken dat soort situaties me er wel van bewust waar ik vandaan kom en waar ik nooit meer naar terug wil. Hun onveranderde blik zet me stil bij de tijden dat ik mezelf heb ‘ont-moet’ en daardoor nieuwe wegen ben ingeslagen. Als ik dat tot me door laat dringen, vult mijn hart zich met een dankbaarheid die elke behoefte om mezelf uit te leggen overstijgt.

Ieder mens gun ik de moed om te leven op een manier die bij hem of haar past. Wees wie je bent, zoek naar manieren waarop je nog meer vrucht kunt dragen. En wees niet bang voor wat je omgeving zal zeggen. Want je bent prachtig zoals je bent, en je bent het waard om te zijn wie je werkelijk bent.